Grudziądz - Wieża Klimek...

Grudziądz - Wieża Klimek...

 Wieża Klimek

Nie był to element ozdobny a konstrukcyjny. Jak bardzo wyraźne musiały być te pierścienie, jeśli rysowano je na panoramach Grudziądza nawet stojąc na drugim brzegu Wisły. Do czego służyły? Odpowiedź moim zdaniem znajdziemy w architekturze cylindrycznego baptysterium i cylindrycznej Krzywej Wieży w Pizie. Owe budowle posiadają płaszcze kolumn. Dowodem na to jest także inwentaryzacyjny rysunek techniczny wieży Klimek, autorstwa C. Steinbrechta z XIX stulecia. Pierścienie służyły do mocowania płaszcza kolumn otulającego cylinder wieży. To rozwiązanie jest modelowe dla architektury romańskiej. Steinbrecht, analizując fragment lica ściany, pokazał jak wykonany był pierścień. Wprawdzie narysował tylko dolny cokół budowli, to na widokówce sprzed 1914 widać nad oknem relikty drugiego cokołu. Rysunek udowadnia, iż wieża Klimek była nawet trudniejsza do wykonania od Krzywej Wieży w Pizie. Wieża w Pizie to cylindryczna budowla w środku pusta, bez schodów w ścianie, natomiast Klimek w środku był przedzielony czterema kopułami (z rysunku wynika, że trzema na pewno). Miał też kręte schody ze słupem wewnętrznym w 3-metrowej grubości murze. Średnica wieży to 9 metrów.

W konkluzji pojawiają się pytania:

1. Kiedy zdemontowano kolumny na Klimku, umocowane na pierścieniach? Z obliczeń wynika, że płaszcz kolumn mógł mieć nawet do 80 kolumn. Ślady prowadzą do Malborka. W 1274 roku Grudziądz w źródłach krzyżackich został odnotowany pod nazwą Cruceburch. Zachodzi relacja między tradycją krzyżacką a nazwą Grudziądza obowiązującą w 1274. Wiemy, że do budowy zamku malborskiego wykorzystano budulec z siedziby biskupa Chrystiana. Kolumny zawsze były cennym materiałem budowlanym.

2. Kiedy zdemontowano pierścienie i kto je zdemontował? Tutaj ponownie ślady prowadzą do Malborka. W 1818 roku władze pruskie nakazały rozbiórkę posadzki refektarza grudziądzkiego kolegium jezuickiego, by następnie użyć jej w odbudowywanym zamku malborskim. Zapewne wtedy też skuto średniowieczną zieloną, glazurowaną cegłę.

Podsumowując, trzeba stwierdzić, że wieża Klimek była świadectwem wybitnego mecenatu na tym terenie około połowy XIII wieku.