8 linii dzisiejszych kotowatych i wielkie migracje
Wymarcie w Ameryce Polnocnej
Jednak nie wszędzie wielkim kotom powodziło soę dobrze. Koniec ostatniego zlodowacenie 12 000 lat temu spowodowało znaczną zmianę klimatu, powstawały las i prerie. Wyginęło co najmniej 40 gatunków ssaków, a 75% - dużych stworzeń (megafauna). Razem z mamutami czy megateriami wymarły wspaniałe niegdyś koty szablozębne, a także lwy, pumy i gepardy. Szczęśliwie część z tych stworzeń zdążyła wcześniej opuścić nieprzyjazny im kontynent. Gepardy np. dostały się przez Azję do Afryki, gdzie żyją po dziś dzień.
Pumy z kolei przetrwały w Ameryce Południowej, z której wiele później ponownie zasiedliły Amerykę Północną.
Priolaurus i Otocolobus
Gepardy nie były w swej podróży osamotnione. Towarzyszyły im w przekraczaniu Cieśniny Beringa członkowie 2 ostatnich linii kotów. Pierwsza z nich dała rodzaje Priolaurus i Otocolobus. Rozwijała się ona w Azji, czym doprowadziła do powstania takich gatunków, jak kot bengalski, taraj, kot kusy i kot rdzawy, a także umieszczany w osobnym rodzaju manul. Kot rdzawy zamieszkuje dziś Indie, manul - Mongolię, kot kusy - Indonezję, a taraj większą część kontynentu.
Sukcesy i porażki wielkich kotów
W tym samym czasie największy w swej historii zasięg występowania osiągnęły wielkie koty. Tygrysy zamieszkiwały w całej południowej i wschodniej Azji, podczas gdy Azję Środkową zajęła pantera śnieżna, żyjąca w Himalajach i Ałtaju. Wtedy w Azji żyły także lamparty, które rozprzestrzeniły się równiż w Afryce i w czasach dzisiejszych zachowały się tylko na tym drugim kontynencie.
Co prawda opanowanie Ameryki Północnej dla jaguarów i lwów 4 - 3 MLt nie zakończyło się powodzeniem, gdyż już ich w tamtych rejonach nie ma, ale jaguary skolonizowały za to Amerykę Południową, gdzie żyją do dzisiaj w Amazońskiej selwie, lwy zaś opanowały także Afrykę i tam też znalazły najlepsze warunki do życia. W Azji natomiast lwy prawie całkowicie już wymarły. Zachowała się tylko jedna niewielka populacja licząca około 300 osobników, w związku z czym odczuwająca już efekty chowu wsobnego. Żyje ona w stanie Gudźarat w zachodnich Indiach.
Tygrysy też były na skraju wyginięcie. Przyczynił się do tego wybuch wulkanu Toba na wyspie Borneo, który zagroził także wielu innym gatunkom. Przetrwała bardozmała grupka osobników, która odnowiła gatunek, liczący wiele podgatunków.
Kot - Felis
Przodkowie kotów domowych przebyli Cieśninę Beringa wraz z gepardami. Występowały tu 4 gatunki: żbik, kot arabski, kot czarnołapy i kot błotny (chaus). W obrebie pierwszego z tych rodzajów pojawiły się 4 podgatunki: europejski, środkowoazjatycki, chiński i nubijski. Jeden z nich dał początek nowemu, blisko związanemu z człowiekim gatunkowi - kotu domowemu, udomowionemu prawdopodobnie kilkakrotnie w obszarze Żyznego Półksiężyca. Dziś oficjalnie uznaje się 41 ras tego kota, a liczbę osobników szacuje się na 600 000 000.
Przyszłość
Kotowate bez wątpienia odniosły duży sukces ewolucyjny, ale dziś spośród wszystkich gatunków tej rodziny, tylko jeden z nich, ten udomowiony przez człowieka, nie jest w żaden sposób zagrożony wyginięciem. Nie można więc wykluczyć, że czas większości gatunków tej rodziny ssaków w niedalekiej przyszłości dobiegnie końca.