Pałac w Igołomi

Zespół pałacowo-parkowy w Igołomi

Pałac w Igołomi został zbudowany w XVII/XIX wieku z fundacji Franciszka Wodzickiego właściciela Igołomi, choć być może rezydencję zbudowała dopiero jego córka Łucja z Wodzickich Przerębska.
W owych czasach Igołomia słynęła z pięknych widoków, które roztaczały się na dolinę Wisły, Puszczę Niepołomicką i grzbiety Karpat. Uważa się, że budowla jest dziełem wybitnego architekta Piotra Christiana Aignera.
Pałac, wybudowany na planie prostokąta, z portykiem wspartym na czterech wysmukłych jońskich kolumnach i trójbocznym ryzalitem od ogrodu kryjącym okrągły salon. Bryła pałacu jest bardzo prosta, a dekoracja nader oszczędna. Elewacje są boniowane na narożach, boniowanie występuje ponadto w elewacji ogrodowej na trójbocznym ryzalicie oraz kondygnacji suterenowej. Portyk dźwigający trójkątny fronton odznacza się niezwykle starannie wyciętymi jońskimi kapitelami podobnie jak i pilastry znajdujące się w tle portyku. Obramienia okien są proste o wysmukłych konsolkach podtrzymujących gzymsiki z daszkami o wygiętych połaciach. Płyciny w parapetach okien wypełnia ornament meandrowy zapożyczony najprawdopodobniej od Neufforge'a. Rozkład pomieszczeń typowy dla rezydencji wiejskich wznoszonych na przełomie XVIII i XIX wieku. Apartamenty reprezentacyjne położone są na parterze: na osi przedsionek o ściętych wewnętrznych narożach i okazały salon ciągnący się przez obie kondygnacje. Po bokach znajdują się dwa trakty pokojów, podzielone w części wschodniej korytarzem.

Pałac zachował do dzisiaj wiele elementów pierwotnego wyposażenia, jak część stolarki, okucia lub klamki, dzięki czemu może uchodzić za swego rodzaju unikat. W pałacu mieści się obecnie pracownia archeologiczna i muzeum. Rozległy park, pełen starych drzew z dużą polaną widokową, opada na południe w stronę nie istniejącego już stawu, gdzie przemyślnie ukształtowany półwysep sprawiał wrażenie wyspy.

Od drogi sandomierskiej do zespołu pałacowo-parkowego w Igołomi prowadzi piękna aleja kasztanowa szczególnie urokliwa na wiosnę i w okresie jesiennym.Wiele cennych przyrodniczo drzew znajduje się w zespole pałacowo-parkowym w Igołomi. Pałac położony jest w pięknym parku krajobrazowym ze starym drzewostanem, opadającym stromo w kierunku Wisły. Rosną tu wiekowe dęby, lipy, buki, kasztanowce i inne drzewa. Rozległy park, z dużą polaną widokową, opada na południe w stronę nie istniejącego już stawu.
Pałac uważany jest za najpiękniejszą budowlę klasycyzmu w województwie małopolskim. Historycznie pierwotnie siedziba rycerska Boturzynskich herbu Łzawa, od wieku XVI wielokrotnie zmienia właścicieli. Obecne założenie ukształtowane w XVIII/XIX wieku w okresie posiadania przez rodziny Wodzickich i Przerembskich. Do 1945 r. własnością Morstinów. Obecnie w użytkowaniu Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.