"Lód" Jacek Dukaj

"Powietrze we wnętrzu kamienicy jest gęste, ciężkie, natarte wszystkiemi woniami ludzkich i zwierzęcych organizmów, okien nie otwiera nikt, drzwi zaraz się zatrzaskuje i zatyka szmatami szczeliny nad progami, niżby nie uciekło ciepło z budynku- za opał trzeba przecie płacić, a kto by miał dosyć pieniędzy na węgiel, w ogóle nie gnieździłby się w takich ciemnych oficynach, gdzie powietrze jest gęste, ciężkie, oddychasz nim, jakbyś pił wodę wyplutą przez sąsiada i psa jego, każdy twój oddech miljon razy wcześniej przeszedł przez gruźlicze płuca chłopów, Żydów, wozaków, rzeźników i dziwek, wykrzytuszony z czarnych krtani powraca do ciebie znowu i znowu, przesączony przez ich ślinę i śluz, przepuszczony przez zagrzybione, zawszone i zaropiałe ciała, oni wykaszleli, wysmarkali, wyrzygali go tobie prosto w usta, musisz połknąć, musisz oddychać, oddychaj!" "-Bez języka... Właśnie w tym języku! W tym języku, którym mówimy, nie ma prawdy ani fałszu. -W języku, w którym mówimy...- zacząłem i urwałem, po raz tysięczny doświadczywszy tej jednej prawdy niełamliwej: że w języku, w którym mówimy, nie wypowie się wszystkich tych tragicznych kalectw i ograniczeń języka, którym mówimy. Nie da się nawet opowiedzieć, dlaczego pewnych rzeczy nie da się opowiedzieć." Przede mną 1045 stronnicowa podróż w fascynujący świat stworzony przez prawdziwego czarodzieja słowa, Jacka Dukaja. Patrzę na jego pomnik wyryty tysiącami mrówczych słów, dopasowanych do siebie, idealnych, perfekcyjnych, pięknych- patrzę, zadzierając głowę. Świadomość, że nigdy mu nie dorównam zaciska się na mojej ułomnej szyi, dusi, rani, rozdziera. Uciec... tak! Uciec, przed sobą, biegnę przed siebie nie patrząc wstecz ale wciąż biegnę ze sobą.